خصوصي سازي در ترويج وآموزش كشاورزي
نوشته شده توسط : علیرضا نفیسی
« خصوصي سازي در ترويج وآموزش كشاورزي » مقدمه : بررسی وضع موجود ترویج کشاورزی و توسعه روستایی کشور نشان می‌دهد که ترویج در این بخش ماهیت دولتی داشته و درخصوصي شدن آن اقدامات جدی صورت نگرفته است. در چند سال اخیر (با اجرای برنامه هي سوم و چهارم توسعه کشور) در رابطه با ترویج خصوصی در بخش کشاورزی و توسعه روستایی اقداماتی صورت گرفته و در حال شکل‌گیری می‌باشد. با توجه به ساختار اقتصادی و اجتماعی حاکم بر بخش کشاورزی به نظر می‌رسد این موضوع باید به تدريج و در قالب برنامه زمانی مشخص و حساب شده انجام شود. طبق ماده 88 قانون برنامه سوم توسعه کشور، قانون گذار این اجازه را به دولت داده است که از توان فنی، مهندسی، تولیدی، صنعتی و اجرایی بخش غیردولتی، به روشهای گوناگون استفاده کند. در بند 2 آئین نامه اجرایی این ماده، به استفاده از ظرفیتهای غیردولتی با برداخت هزینه توسط دستگاه اجرایی و در اختیار قراردادن مراکز واحدهای خدماتی، اجتماعی، فرهنگی و رفاهی متعلق به بخش دولتی به اشخاص حقیقی و حقوقی غیردولتی به اشکال مختلف اشاره شده است. در راستای اقدامات انجام گرفته به منظور تحقق اهداف برنامه در بخش کشاورزی و توسعه روستایی، ضمن بررسی وضع موجود و تحلیل وضعیت امکانات در اختیار دولت (بخش ترویج کشاورزی) چگونگی استفاده از این امکانات و منابع فیزیکی و نیروی انسانی توسط بخش خصوصی جهت انجام و ارائه خدمات آموزشی – ترویجی در بخش کشاورزی و توسعه روستایی در چارچوب قوانین و مقررات موجود بررسی می‌شود. از نظر اقتصادی بعد از مدتی که دولت در زمینه‌های مختلف در قالب طرحها و پروژه‌های مشخص سرمایه‌گذاری می‌کند، با واگذاری این طرحها به بخش غیردولتی، از یک طرف سرمایه‌ای مجدد برای دولت حاصل می‌شود تا بتواند در زمینه‌های جدید توسعه ؛ سرمایه گذاری کند. از طرف دیگر پتانسیل بخش خصوصی در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور و اداره امور بکار گرفته می‌شود. 1 ) ویژگیهای بخش کشاورزی: بخش کشاورزی دارای ویژگی و خصوصیاتی است که این ویژگیها می‌توانند به عنوان عامل یا عوامل بازدارنده و پیش‌برنده در روند توسعه عمل کنند. از جمله این ویژگیها عبارتند از: • پائین بودن سطح سواد بهره‌برداران • پائین بودن سطح درآمد و سطح زندگی در مناطق روستایی • برخورداری بهره‌برداران از تجربه و دانش محلی • خرده پا بودن بهره‌برداران و تولیدکنندگان • متکی بودن توسعه بخش به منابع طبیعی و داخلی (آب و خاک) • تأمین مواد غذایی و پروتئین موردنیاز جامعه (تأمین امنیت غذایی در جامعه) • پائین بودن نیاز بخش کشاورزی به سرمایه خارجی • نقش قابل توجه محصولات کشاورزی در صادرات غیرنفتی • اختصاص بیش از 22 درصد اشتغال جامعه در بخش کشاورزی • بیش از 20 درصد از تولید ناخالص داخلی به بخش کشاورزی تعلق دارد. بطور کلی در مقدمه و فرآیند خصوصی سازی لازم و ضروری است به ویژگیها و ساختار بخش کشاورزی توجه شود و برمبناء و اساس این ویژگیها، راهکارها و روشهای خصوصی سازی تعیین و به اجراء گذاشته شود. 2 ) اهداف كلان بخش کشاورزی در برنامه : - رشد 6 درصدي در ارزش افزوده بخش كشاورزي - ارتقاء بهره عوامل توليد (كل، نيروي كار، سرمايه) در رشد اقتصادي به نحوي كه در پايان برنامه پنجم سهم بهره‌وري حداقل به 6/2 درصد ارتقاء يابد. - بهبود شاخص ضريب امنيت غذايي در محصولات اساسي از 87 درصد به 92 درصد - افزايش ضريب تبديل آب به محصولات كشاورزي (زراعي و باغي) از 9/ به 4/1 كيلوگرم به ازاي هر مترمكعب آب مصرفي و تعادل و تعديل بخشي سفره‌هاي آب زيرزميني - افزايش توليد محصولات كشاورزي - خودكفايي و پايداري توليد در محصولات اساسي - ارتقاء سطح زندگي روستائيان و عشاير - حفظ و گسترش فرصت‌هاي شغلي در بخش كشاورزي 3 ) ماموريت سازماني ترویج و آموزش : توسعه منابع انساني بخش كشاورزي از طريق : 1- ارتقاي دانش، بينش و مهارت بهره برداران و توليد كنندگان بخش كشاورزي 2- ارتقاء بهره وري در بكارگيري منابع و عوامل توليد بخش كشاورزي 3- ساماندهي نظام اطلاعات و دانش بخش كشاورزي 4- سازماندهي، توسعه و نهادينه نمودن تشكل توليد كنندگان و بهره برداران. 5- توسعه فرهنگي براي حفظ و بهره برداري بهينه از منابع پايه بخش كشاورزي 6- ساماندهي و بهره برداري از دانش بومي در بخش كشاورزي 7- بستر سازي و تامين شرايط مناسب براي توسعه مشاركت بخش غير دولتي در فعاليت هاي ترويجي بخش كشاورزي 8-جوان سازي نيروي انساني در بخش كشاورزي از طريق ارتقاء سطح تحصيلات توليد كنندگان و بهره برداران 9- افزايش سطح بهره وري آموزشي و ارتقاي مهارت هاي شغلي شاغلين بخش كشاورزي 10- ارتقاي سطح دانش و توانمندي كاركنان و كارگزاران بخش كشاورزي. 11- بستر سازي و تامين شرايط مناسب براي توسعه مشاركت بخش غير دولتي در فعاليت هاي آموزشي بخش كشاورزي 4) سياست هاي معاونت ترويج وآموزش كشاورزي در برنامه : 1- توسعه دانش و توان فني و تخصصي شاغلان و كاركنان بخش كشاورزي با گسترش نهضت مهارت آموزي در بخش كشاورزي 2- افزايش توانمندي و دانش فني شاغلان بخش كشاورزي در استفاده از منابع در اختيار با رويكرد توسعه پايدار 3 - ارتقاي سطح مديريت بهره برداري از منابع زيست محيطي و كشاورزي از طريق مديران بخش كشاورزي 4- افزايش سرانه آموزش بهره برداران بخش كشاورزي 5 -استفاده از ظرفيت موجود در جهت توسعه آموزشهاي فني و حرفه اي 6- توسعه آموزشهاي بلندمدت كاركنان براساس برنامه ريزي توسعه نيروي انساني وزارت جهادكشاورزي و نيازهاي زيربخشها 7- كاهش متوسط سن شاغلين(بهره برداران) بخش كشاورزي از طريق تربيت نيروي انساني ماهر و نيمه ماهر 8- زمينه سازي براي گسترش آموزشهاي متوسطه فني و حرفه اي و كاردانش در مراكز آموزش كشاورزي و بخش غير دولتي 9- توسعه استانداردهاي آموزشي كشاورزي در راستاي تامين نيازهاي بخش 10- بازآموزي توان مهارتي فلرغ التحصيلان رشته هاي كشاورزي به منظور افزايش توانمندي هاي علمي و عملي 11- توسعه فرهنگ مشاغل در راستاي ايجاد انگيزه در جوانان براي اشتغال در بخش كشاورزي 12- توجه به امر كارآفريني در آموزش كشاورزي 13- توجه به طرح هاي اشتغال زايي و توسعه دوره هاي كاربردي آموزشي 14- فراهم نمودن زمينه هاي لازم جهت ورود و فعاليت بخش خصوصي در فرايندهاي آموزش كشاورزي 15- توسعه مشاركت زنان در امور توليدات كشاورزي از طريق آموزشهاي تخصصي و مهارتي 16- تربيت، حفظ و تجهيز نيروي انساني مورد نياز براي نوين سازي نظام توليد كشاورزي 17- تحول گرايي در برنامه ها و فعاليت هاي آموزشي و ترويجي با تكيه بر مهندسي مجدد فرآيندهاي موجود 18- ارتقاء كارآمدي فعاليتهاي آموزشي ترويجي ازطريق نهادینه نمودن نظام برنامه ریزی ترویجی در گستره شبکه ترویج با تاکید بر برنامه ریزی غیر متمرکز 19- توانمندسازي منابع انسانی براي توسعه پايدار كشاورزي و حفاظت و صيانت از منابع طبيعي پايه توليد 20- تقويت و توسعه ترويج كشاورزي با استفاده ازدانش نوين و بومي‌سازي فن‌آوري‌هاي روزو تلفیق فناوری ها و دانش نوین کشاورزی با دانش بومی و تجارب کاربردی در شرایط بهره برداران براي نوين سازي نظام توليد كشاورزي 21- توسعه توانمندي اقتصادي- اجتماعي زنان روستايي 22- گسترش فرصت هاي شغلي ؛ مشاركت اقتصادي و ايجاد زمينه هاي اشتغال و افزايش درآمد خانوار و زنان روستايي 23- زمينه سازي براي رشد و شكوفايي ايده هاي كارآفريني زنان روستايي و فارغ التحصيلان زن در بخش كشاورزي 24- کمک به ایجاد عزم ملي برای حفاظت و افزايش بهره‎وري مناسب و سرعت بخشيدن به روند توليد منابع طبیعی و ارتقاء سطح فرهنگ عمومي و افزایش میزان جلب مشاركت مردم در اين زمينه. 25- توزيع و پراکنش فعاليتهای آموزشی ، ترويجی و مشارکتی براساس پتانسيلهای منطقه‏ای با اولويت بر محصولات اساسی بخش کشاورزی و منابع طبيعی 26- طراحي نظام جامع آموزش و ترويج براساس ظرفيتهای بومی و منطقه ای 5) شبکه ترویج و آموزش کشاورزی : منظور از شبکه ترویج کشاورزی، این است که متشکل از مجموعه‌ای عوامل و عناصر (فیزیکی، انسانی، اعتباری) که در تعامل و ارتباط با همدیگر، زمینه انجام فعالیتهای آموزشی – ترویجی و مشارکتی را در عرصه فعالیت و مناطق روستایی فراهم می‌کند. 5-1) اهداف شبکه: • تقویت ارتباط با بهره‌برداران و تولیدکنندگان بخش کشاورزی • فراهم شدن زمینه انجام فعالیتهای آموزشی – ترویجی و مشارکتی در عرصه تولید • هدایت امکانات به عرصه فعالیت و مناطق روستایی • تقویت مشارکت بهره‌برداران و تولیدکنندگان • استقرار و امکان تبادل اطلاعات و دانش فنی • فراهم سازی استفاده از ظرفیتهای بخش غیردولتی در اجرای فعالیتهای کشاورزی 5-2) ویژگیهای شبکه : • استقرار در سطح دهستان به پائین • متکی بودن بر مردم و بهره‌برداران و تولیدکنندگان بخش کشاورزی • منطبق با شرایط و ویژگیهای مناطق روستایی جدول شماره (1)توانمند هاي شبکه عنوان ظرفيت( تعداد ) سربازان سازندگی 4500 نفر شرکتهای خدمات مشاوره اي، فنی و مهندسی كشاورزي 1950 شرکت (16000 مراکز ترویج جهاد كشاورزي دهستانها نفر)1200 مركز مددکاران ترویجی 30000 نفر مراكز آموزشي 63 مربيان آموزشي و ترويجي 2000 تشكلها 4839 اداره ترويج و آموزش در شهرستانها 500 باشگاه كشاورزان جوان 80 كتابخانه هاي روستاءي 2000 تعاونيهاي توليد 1200 خانه هاي ترويج 400 5-3) عناصر شبکه ترویج : شبکه ترویج دارای عناصر ذیل می‌باشد. - فیزیکی - نیروی انسانی - تجهیزات - اعتباری و مالی الف) عنصر فیزیکی : در حال حاضر نزدیک به 5000 باب فضا در مناطق روستایی وجود دارد که به عنوان عناصر فیزیکی در شبکه ملی ترویج و آموزش مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. كه برخي از آنها مراكز ترويج دهستان ها (كه از مراكز خدمات؛ جهاد دهستانهاو مراكز آموزشي سابق) تشكيل شده اند ؛ و تعدادي ديگر مراكز و مجتمع هاي آموزشي و تعدادي هم به عنوان خانه‌های ترویج و کتابخانه‌های روستایی و باشگاه كشاورزان جوان هستند . ب) نیروی انسانی شبکه ترویج و آموزش: بالغ بر 52 هزار نفر نیروی انسانی برای شبکه ترویج کشاورزی برآورد شده است که بخشی از آن کادر دولتی و بخش دیگر غیردولتی و نیروهای مردمی هستند. جدول شماره (2) : نیروی انسانی شبکه ( در سطح صف و عملیات) ردیف نوع نیروی انسانی تعداد درصد 1 کارکنان دولتی (زير ديبلم ) 4200 1/7 2 مروجین دولتی(فوق ديبلم وبالاتر) 4150 2/7 3 مددکاران ترویجی 30000 51 4 سربازان سازندگی 4500 6/7 5 فارغ‌التحصیلان درقالب شرکتهای خدمات مشاوره‌ای 16000 1/27 6 جمع 58850 100 جدول فوق نيروي انساني شبكه ترويج و آموزش در سطح دهستانها و روستاها نشان مي دهد . ملاحظه می شود که بالغ بر 75 درصد از نیروی انسانی شبکه ، غیردولتی و مردمی هستند که نشان‌دهنده یکی از ویژگیهای غیردولتی بودن شبکه ترویج و آموزش کشاورزی می‌باشد. ج) تجهیزات : سومین عنصر از عناصر شبکه ترویج، عنصر تجهیزات است که از نظر آموزشی دارای اهمیت خاصی می‌باشد، نوع تجهیزات عبارتند از : - تجهیزات اداری - تجهیزات خدماتی و رفاهی - تجهیزات آموزشی، کارگاهی و ارتباطی 6) ساز و کارهای اجرایی در خصوصی سازی ترویج و آموزش : در این خصوص قانون گذار در اصل 44 قانون اساسي كشور و همچنين در ماده 88 قانون برنامه سوم و همچنین چهارم توسعه کشور را برای قوه مجریه به شرح ذیل وضع کرده است. 6-1) اصل 44 قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران : نظام اقتصادي جمهوري اسلامي ايران بر پايه بخش دولتي ؛تعاوني و خصوصي با برنامه ريزي صحيح و منظم استوار است .بخش دولتي شامل كليه صنايع بزرگ ؛صنايع مادر ؛بازرگاتي خارجي ؛معادن بزرگ ؛بانكداري ؛بيمه ؛تامين نيرو ؛ سدها ؛شبكه هاي بزرگ آبرساني ؛راديو ؛تلويزيون ؛ بست ؛تلفن ؛نلگراف ؛هواپيمايي ؛كشتيراني ؛راه آهن ؛و مانند اينها كه به صورت مالكيت عمومي و در اختياردولت است . بخش تعاوتي : شامل شركت ها و موسسات تعاوني توليد و توزيع كه در شهر و روستاها بر طبق ظوابط اسلامي تشكيل مي شود . بخش خصوصي :شامل آن قسمت از كشاورزي ؛دامداري ؛ صنعت ؛ تجارت و خدمات مي شود كه مكمل فعاليت هاي اقتصادي دولتي تعاوني است . مالكيت در اين سه بخش تا جايكه با اصول ديگر اين فصول مطابق باشد و از محدوده قوانين اسلامي خارج نشود و موجب رشد و توسعه اقتصادي كشور گردد؛و مايه زيان جامعه نشود مورد حمايت قانون جمهوري اسلامي است . تفضيل ظوابط و قلمرو و شرايط هر سه بخش را قانون معين مي كند . 6-2) ماده 88 قانون برنامه: به منظور استفاده حداکثر از توان فنی و مهندسی، تولیدی، صنعتی و اجرایی کشور، دستگاههای اجرایی موضوع این قانون موظفند به هنگام انجام کلیه معاملات از پیمانکاران و سازندگان ایرانی در چارچوب رتبه بندی سازمان برنامه و بودجه (مدیریت و برنامه‌ریزی) دعوت به عمل آورند و با رعایت قانون حداکثر استفاده از توان فنی و مهندسی کشور در کلیه معاملات، شرایط یکسان ارزی و ریالی جهت پیمانکاران، مشاوران و سازندگان و تولیدکنندگان داخلی و خارجی معمول دارند. در ماده یک آئین نامه اجرایی ماده 88 قانون برنامه سوم توسعه، روشهای استفاده از خدمات و امکانات به شرح ذیل آورده شده است. الف- خرید خدمات از بخش غیردولتی : استفاده از ظرفیتهای بخش غیردولتی با پرداخت هزینه سرانه تأمین خدماتی که دستگاه اجرایی مربوطه طبق قوانین و مقررات موجود عهده‌دار آنها است. ب – مشارکت با بخش غیر دولتی : در اختیار قرار دادن مراکز و واحدهای خدماتی، اجتماعی، فرهنگی و رفاهی متعلق به بخش دولتی که توسط دستگاه دولتی در حال بهره‌برداری یا آماده بهره‌برداری و یا نیمه‌تمام است. به صورت اجاره به اشخاص حقیقی و حقوقی غیردولتی و مشارکت بخش غیردولتی در مالکیت مراکز و واحدهای نیمه تمام است. به صورت اجاره به اشخاص حقیقی و حقوقی غیردولتی و مشارکت بخش غیردولتی در مالکیت مراکز و واحدهای نیمه تمام به میزان سرمایه گذاری انجام شده. ج- واگذاری مدیریت به بخش غیردولتی : واگذاری اداره امور تحت مسئولیت دستگاه دولتی به اشخاص حقیقی و حقوقی مقرر در قانون و چارچوب ضوابط دستگاه واگذار کننده و با حفظ مالکیت دولت. با توجه به موارد ذکر شده، استفاده از فضاها و مراکز آموزشی، ترویجی در اختیار دولت در مناطق روستایی توسط بخش خصوصی، به سه روش اجاره‌ای مشارکت در مالکیت و مشارکت در مدیریت و اداره امور امکان‌پذیر است. 6-3)اصول حاکم بر اصل 44 قانون اساسي و ماده 88 قانون برنامه : ملاحظه می‌شود آنچه که بر قوانین فوق حاکم است عبارتند از : - کاهش تصدی دولت در اجرای وظایف - مشارکت بخش غیردولتی (خصوصی – تعاونی) در انجام وظایف - استفاده از امکانات دولتی توسط بخش خصوصی - حمایت بخش دولتی از بخش غیردولتی - نظارت و ارزیابی امور توسط بخش دولتی 7) اقدامات صورت گرفته در ساماندهی شبکه : شبکه ترویج کشاورزی در راستای اهداف طرح جامع نظام ترویج کشاورزی شکل گرفته است که برای این منظور دو طرح ذیل تدوین شده و مراحل اجرایی را طی می‌کند. • طرح سازماندهی نیروی انسانی شبکه • طرح ساماندهی مراکز و فضاها (در قالب مراکز خدمات ترویجی) • طرح ساماندهی فارغ التحصیلان بخش کشاورزی در قالب شرکتهای خدمات مشاوره‌ای فنی و مهندسی با اجرای سه طرح فوق‌الذکر، شبکه ترویج و آموزش کشاورزی در راستای تحقق مأموریتهای محوله، تقویت خواهد شد. از جمله اهداف مهم این بازنگری، تقویت حضور سازمان یافته مردم و بخش خصوصی در فرآیند شبکه ترویج و آموزش است. با حضور بخش خصوصی و مشارکت بهره‌برداران و تولیدکنندگان به همراه امکانات و ظرفیتهای در اختیار دولت در مناطق روستایی و عرصه فعالیت بخش کشاورزی و روستایی، امکان تحقق اهداف ترویجی، آموزشی و مشارکتی در حوزه‌ها و زیربخشهای بخش کشاورزی و توسعه روستایی تسریع و تسهیل می گردد. 7-1) شركتهاي خدمات مشاوره اي، فني و مهندسي كشاورزي : ضرورت هاي اجرائي اين طرح عبارتند از : - اجرایی شدن سیاستهای اصل 44 قانون اساسی و برنامه های دولت در برنامه چهارم (خصوصی سازی) - پرداختن به وظایف تولی گری - واگذاری فعالیتهای قابل واگذاری به بخش غیردولتی - گستردگی و تنوع فعالیتهای کشاورزی - کثرت نسبت بهره برداران کشاورزی به عاملین ترویج دولتی - ایجاد زمینه اشتغال و کارآفرینی برای دانش آموختگان بخش کشاورزی جدول شماره (3)روند استقرار شرکتهای خدمات مشاوره ای، فنی و مهندسی کشاورزی موضوع قبل از سال 1387 سال1387 سال1388 تعداد كل (شرکتها) تعداد اعضاء تعداد 325 1587 38 1950 16000 در صد 17 81 2 7-2) نحوه استفاده شركتهاي خدمات مشاوره اي، فني و مهندسي كشاورزي از ظرفيت‌هاي مراکز ترويج : - مراکز ترويج و خدمات جهاد کشاورزي صرفا براي انجام فعاليت‌هاي نظارتي و تولي گري در نظر گرفته شده و انجام فعاليت‌هاي تصدي گري مراکز به طور کامل برعهده شرکتها که خارج از فضای مرکز مستقر می باشند صورت می پذیرد. -در صورت دارا بودن فضای خالی در مرکز ، این امکان وجود دارد که تا توانمند شدن شرکت تحت پوشش ، از فضای فیزیکی داخل مرکز استفاده نماید . - در صورت وجود بیش از یک شرکت در حوزه عمل هر مرکز ، کلیه شرکتهای تحت پوشش مرکز موظفند راسا نسبت به تامین فضای فیزیکی مورد نیاز در پهنه مورد عمل اقدام نمایند. - در صورت عدم تشکيل شبکه خدمات ‌مشاوره‌اي، فني و مهندسي کشاورزي در حوزه عمل مرکز ترويج و خدمات جهاد کشاورزي و يا عدم تحت پوشش قرار دادن فعاليت‌هاي تصدي گري در تمامي حوزه تحت پوشش مرکز، انجام وظايف تصدي گري مذکور، بر عهده مرکز مربوطه خواهد بود. *در حال حاضر از کل آمار 1950 شركت استقرار يافته ، تعداد 587 شرکت از فضاي خالي مراکز ترویج و خدمات جهاد كشاورزي استفاده مي نمايند. ولی دفتر کار آنها در پهنه عملیاتی مربوطه مستقر می باشد. 7-3) طرح سربازان سازندگي: ” اين طرح بر اساس اصل 147 قانون اساسي اجراء مي شود كه عبارت است از : دولت بايد در زمان صلح از افراد و تجهيزات فني ارتش در كارهاي امدادي ، آموزشي ، توليدي و جهاد سازندگي با رعايت كامل موازين عدل اسلامي استفاده كند در حدي كه به آمادگي رزمي آسيبي وارد نيايد ” وموافقت مقام معظم رهبري ( ابلاغيه شماره 2/12/705/م/4 /ن مورخ 01/10/1377 ) بر اجراي طرح مشترك با ستاد كل نيروهاي مسلح( اجراي اين طرح با نظر مقام معظم رهبري دو سال به دو سال تمديد مي شود .) 7-3-1) اهداف طرح سربازان سازندگي: 1. تامين بخشي از نيروي مورد نياز شبكه ترويجي از طريق جذب مشمولين متخصص و بومي 2.تامين بخشي از نيروي مورد نياز شبكه ترويجي از طريق جذب مشمولين متخصص و بومي 3 .زمينه سازي جهت تامين و تربيت نيروي انساني مستعد و آشنا به فرهنگ روابط اجتماعي روستاييان و عشاير 4.فراهم ساختن زمينه هاي رشد و خلاقيت و مشاركت جوانان در عرصه سازندگي 5.ايجاد زمينه مناسب براي گسترش فعاليت هاي بخش كشاورزي و توسعه روستايي جدول شماره (4)آمار جذب سربازان سازندگی در طي دوازده سال به تفكيك مقاطع تحصیلی از اسفندماه 78 –اسفند88 مقطع تحصیلی جمع دیپلم فوق دیپلم لیسانس و بالا تر تعداد سربازبه تفكيك مقطع(نفر) 1200 5940 11870 19010 درصد 3/6 3/31 4/62 100 • محل استقرار سربازان سازندگي مراكز ترويج و خدمات جهاد كشاورزي مي باشد. جدول شماره(5) عملكرد سربازان سازندگي در سال 1387 : برنامه ريزي آموزشي تشكيل دوره آموزشي و ترويجي تدريس در دوره آموزشي تعداد بهره بردار تحت پوشش خدمات ترويجي (نفر) نفر تعداد دوره نفر روز تعداد دوره نفر روز 818156 61790 970436 47090 348870 1702936 به طور متوسط در طي سال ؛ 4500 سرباز سازندگي در عرصه توليد مستقر است كه بالغ بر 7/1 ميليون نفر از بهره برداران را تحت پوشش خدمات ترويجي و آموزشي قرار مي دهند .طبق ارزيابي هاي انجام شده بيش از 90 در صد از كشاورزان از حضور و فعاليت سربازان سازندگي رضايت دارند . 8) قالب های سازماندهی تولید کنندگان و بهره برداران بخش کشاورزی کشور: بطور كلي سه نوع تشكل در بخش كشاورزي وجود دارد كه عبارتند از 1-تشکلهای صنفی 2- سازمان های غیر دولتی (NGO) 3- CBO((Community Base Organizations سازمانهاي سطح محلي و براي مرجع صدور مجوزها؛در كشور چهار مرجع صادر كننده مجوز در كشور وجود دارد كه عبارتند از 1. وزارت کار ( ماده 131 قانون کار) 2.وزارت کشور 3.وزارت جهاد كشاورزي 4.وزارت بازرگاني جدول شماره (6) آمار تشکلهای بخش کشاورزی ردیف عنوان تعداد 1 تعاونیها 3298 تشكل 2 NGOs 910 تشكل 3 صنوف بخش كشاورزي 1131 تشكل 4 CBOs 1 83 تشكل 5 شرکت خدمات مشاوره ای 1950 تشکل 6 كلينيك هاي گياه پزشكي 741 کلینیک 8) زمینه‌های واگذاری خدمات دولتی به بخش خصوصی : به منظور انجام بخشی از وظایف دولت توسط بخش خصوصی، در ماده دو آئین نامه اجرایی ماده 88 قانون برنامه سوم توسعه (مصوبه مورخ 24/6/1381 هیئت وزیران) چنین آمده است : دستگاههای واگذار کننده موظفند، از تاریخ تصویب این آئین نامه تمام یا قسمتی از خدمات خود، از قبیل آموزشهای عمومی، آموزشهای فنی و حرفه‌ای، خانه‌های بهداشت، پایگاههای بهداشت شهری، مراکز بهداشت شهرستان و استان، مراکز نگهداری معلولان، سالمندان و کودکان بی سرپرست، مراکز روزانه بهزیستی روستایی مراکز مشاوره درمان و بازپروری معتادات و حرفه آموزی مددجویان، مراکز توانبخشی روزانه، کتابخانه‌های عمومی شهری و روستایی، سالن سینما و تئاتر، نمایشگاههای فرهنگی و هنری، اداره اماکن و محوطه‌های تاریخی و اماکن ورزشی، مراکز تولید و تکثیر آبزیان، نگهداری و مرمت راههای روستایی، نگهداری شبکه‌های آب و فاضلاب روستایی، تأمین و توزیع نهاده‌های کشاورزی، دفع آفات نباتی و ارایه خدمات ترویجی، اجرای برنامه‌های آموزشی، اداره اقامتگاهها، مهمانسراهاو اماکن تفریحی و درمانی و واکسیناسیون دام را با استفاده از روشهای سه‌گانه ذکر شده در ماده یک این آئین نامه به بخش غیردولتی واگذار نمایند. 9) نقاط قوتو ضعف شبكه : 9-1) نقاط قوت : 1- برخورداري از امكانات و تجهيزات فني آموزشي و ترويجي 2- توانمندي در بكارگيري رويكردهاي نوين آموزشي و ترويجي 3- وجود واحدهاي سازماني آموزش و ترويج در پائين ترين سطح تقسيمات كشوري 4- وجود يافته هاي قابل توجه تحقيقاتي در راستاي دستيابي به توسعه پايدار كشاورزي 5- وجود ظرفيت و امكان استاندارد سازي و تدوين پودمانهاي آموزشي مورد نياز مشاغل و بهره برداران بخش كشاورزي 6- وجود ظرفيت هاي قابل توجه دانش بومي و توان تلفيق آن با دانش نوين 7- وجود تجربه كافي در ايجاد و حمايت از شبكه هاي ترويج غير دولتي و تشكل هاي صنفي 8- وجود زيرساخت هاي لازم براي تحقق شبكه آموزشي و ترويج مجازي 9- وجود ظرفيت لازم به منظور هماهنگي بخش هاي غير دولتي و غير دولتي در ترويج ، آموزش و تحقيق 10- وجود تعداد بالای فارغ التحصیلان رشته های کشاورزی 11- امکان بهبود کیفیت و ارتقاء توان تولید 12- وجود امکانات مناسب ملی، منطقه ای و محلی به منظور گسترش ترویج، آموزش و تحقیق 13- وجود تشکل ها و فرصت های قانونی و حقوقی جهت سازماندهی تولید کنندگان و بهرهبرداران بخش کشاورزی 14- وجود الزامات قانونی جهت ایجاد ظرفیت لازم به منظور فعال سازی ترویج غیر دولتی 9-2 ) نقاط ضعف : 1- نامناسب بودن هرم نيروي انساني شاغلين(كارگزاران) بخش كشاورزي 2- نارسایی و کمبود ضوابط و مقررات لازم جهت حمایت های مادی و معنوی از ترویج ، آموزش و تحقیق 3- شفاف نبودن فرایندهای انتقال یافته های علمی به مزرعه و محیط های تولیدی 4- ناکافی بودن تحقیقات کاربردی و تقاضا محور 5- عدم تناسب اختیارات، اعتبارات و امکانات واحدهای سازمانی ترویج، آموزش و تحقیق با وظایف و انتظارات در تمامی سطوح 6- پایین بودن سهم اعتبارات ترویج، آموزش و تحقیق در کشور 7- عدم تناسب نظام آموزشی رسمی دانشگاهی با نیازهای بخش کشاورزی 8- ناکافی بودن حمایت های فرهنگی . اجتماعی از جایگاه بخش کشاورزی 9- عدم تمایل، انگیزه و سازوکارهای تشویقی به منظور سرمایه گذاری بخش خصوصی در فعالیت های آموزشی ترویجی 10- فقدان پوشش کامل و سازمان یافته بهره برداران و تولید کنندگان بخش کشاورزی 11- عدم حمایت های لازم از ایجاد تشکل ها و انجمن های بهره برداران بخش کشاورزی 10) ملاحظاتی درخصوصی سازی ترویج و آموزش کشاورزی: • بررسی دقیق و جامع خصوصی سازی با توجه به شرایط و ویژگیهای حاکم بر محیط روستایی و روستاییان • ورود تدریجی به خصوصی سازی • برنامه‌ریزی خصوصی سازی بر اساس گروه بندی و طبقه بندی کشاورزان و بهره‌برداران به عنوان مخاطبین فعالیتهای آموزشی، ترویجی و مشارکتی • اتخاذ سیاستهای اجرایی متفاوت با توجه به خصوصیات و ویژگیهای اقتصادی و اجتماعی جامعه روستایی و مخاطبان برنامه‌ها • تدوین ساز و کار و فرآیند اجرایی جامع در چارچوب قوانین و مقررات ذی‌ربط برای واگذاری فعالیتهای تصدی‌گری • وجود و الزامات قانونی در رابطه با خصوصی سازی فهرست منابع : 1. درسهایی ازخصوصی‌سازی، ترجمه: دینی، علمی، انتشارات‌سازمان برنامه‌ریزی ومدیریت – سال 1377 2. ”خصوصی‌سازی و ترویج کشاورزی“حسینی، سیدجمال؛اطلاعات سیاسی اقتصادی- دوره 15 – بهمن 1379 3. ”خصوصی سازی و کشورهای در حال توسعه، ترجمه واحدی، سیدصالح ؛ مجله تدبیر شماره 46 ؛سال 1374 4. سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور ؛آئین نامه اجرایی ماده 88 قانون تنظیم مقررات مالی دولت ؛1382 5. سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور – سند برنامه سوم توسعه کشور – 1378 6. سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور – سند برنامه چهارم توسعه کشور – 1373 7. وزارت جهادکشاورزی – معاونت ترویج و نظام بهره‌برداری – اداره کل تجهیز نیروی انسانی و پشتیبانی شبکه ترویج – طرح ساماندهی مراکز خدمات ترویجی – 1381 8. وزارت جهادکشاورزی – معاونت ترویج و نظام بهره‌برداری – اداره کل تجهیز نیروی انسانی و پشتیبانی شبکه ترویج، طرح تحول و سازماندهی نیروی انسانی ترویج و نظام بهره‌برداری 1382. 9. وزارت جهادکشاورزی ؛ معاونت ترویج و نظام بهره‌برداری ؛ طرح شبكه شركت هاي خدمات فني مهندسي كشاورزي ؛ 1386 10. ارزشيابي جامع طرح سربازان سازندگي ؛ معاونت ترویج و نظام بهره‌برداری ؛ 1384 11. وزارت جهادکشاورزی؛ بيش نويس سند برنامه پنچم توسعه ؛ 1388 12. وزارت جهادکشاورزی؛ سازمان تات ؛ بيش نويس سند برنامه پنچم توسعه ؛ 1388 13. وزارت جهادکشاورزی؛ سازمان تات ؛ معاونت ترويج و آموزش ؛ بيش نويس سند برنامه پنچم توسعه ؛ 1388 14. وزارت جهادکشاورزی؛ سازمان تات ؛ معاونت ترويج و آموزش ؛ اسناد آماري ؛



:: بازدید از این مطلب : 401
|
امتیاز مطلب : 2
|
تعداد امتیازدهندگان : 1
|
مجموع امتیاز : 1
تاریخ انتشار : سه شنبه 3 مرداد 1391 | نظرات ()
مطالب مرتبط با این پست
لیست